"මනෝ පුබ්බඟ්ගමා ධම්මා......."

"මනෝ පුබ්බඟ්ගමා ධම්මා" කිව්වම අපිට එක පාරටම මතක් වෙන්නෙ දහම් පාසලේදි අපි ඉගෙනගත්ත ධම්මපදය.එනම් සෑම දෙයකටම මුල මනස කියන එකනෙ.එත් ඉතින් මනස කියන්නෙ මොකද්ද? මටත් තියෙන්නෙ ඔයවගේ ප්‍රශ්න තමයි. හැබැයි ඉතින් ඔය ප්‍රශ්නෙට උත්තර දෙන්න ඕනෙත් මනසින්ම නෙ. මම ඕකට උත්තර හොයද්දි මට එක එක විදියෙ උත්තර ලැබුනා.සමහරු ඇහුව "උඹට පිස්සුද බන්?" කියල.ඉතින් මම එක එක විදියට ඒ ප්‍රශ්නෙ compile කළා.

ප්‍රත්‍යක්ෂයක් තියෙන්නෙ මිනිස්සුන්ට හෝ ප්‍රාණීන්ට. ප්‍රත්‍යක්ෂයේදී වැද්ගත් වන්නේද මනසයි.ලෝකෙ ප්‍රශ්න හදගන්නෙත් විසදගන්නෙත් මනසට සාපෙක්ෂව එකිනෙකගේ පරිකල්පනයට අනුව නෙ.උදාහරණයක් විදියට නිව්ටන්ට පොල්ගෙඩියක් වැටීම ගුරුත්වාකර්ෂණය උනාට අයින්ස්ටයින්ට ඒක අවකාශ-කාල වක්‍රතාවය විදියටයි දැක්කෙ.එනම් බටහිර දාර්ශණිකයන්ට අනුව පොල්ගෙඩිය වැටීම එක්කො ගුරුත්වාකර්ෂණය එහෙමත් නැත්තම් අවකාශ-කාල වක්‍රතාවය එත් ඔවුන් එහිදී මනසෙ බලපැම ගැන නොසිතයි එනම් ඔව්න්ට අනුව පොල් ගෙඩියක් වැටීම මනසින් ස්වායත්ත වෙයි.
බටහිර එක් මතවදින් පිරිසක් එනම් විඥානවාදීන් (මනස ප්‍රධාන වන අතර ද්‍රව්‍ය මනසේ නිර්මන බව විස්වස කරන පිරිස) ට අනුව පවතින්නෙ මනස පමණකි. එය ඔවුන්ගෙ ස0ස්කෘතියට අනුව පරම මනසක් හෙවත් දෙවියන් වහන්සේගේ මනස විය හැක.එනම් මනස හැර අන් සියල්ලම මනසේ නිර්මාණ බව ඔවුහු සිතති.එහෙත් සින්හල බෞද්ධ ස0ස්කෘතියට අනුව අප එසේ නොසිතිය යුතුය.
අපේ පොල් ගෙඩිය බටහිරයන්ට පොල් නොව coconut ය අපේ පුටුව ඔව්න්ට chair ය.එනම් අපගේ පුටුව යන ස0කල්පය අපට අනන්‍යවුලෙස අපෙ ස0ස්කෘතිය තුල අප විසින් නිර්මාණය කෙරී ඇත.පුටුව යනු එහි ගුණ වල එකතුවක් මිස පවතින දෙයක් නොවේ.එනම් පුටුව යනු එහි ඇති ගුණ අනුව මනස විසින් නිර්මාණය කරගන්නා ලද්දකි.
පුටුව, ගස, බල්ලා, පොල් ගෙඩි පමනක් නොව මනසද මනසේම නිර්මාණයකි.එනම් මනස යනුවෙන් යමක් (සමවෙන්න "යමක්" කියුවම ද්‍රව්‍යවදි අදහසක් ඇති වෙ. මට වෙන වචනයක් මතක් වෙන්නෑ.) පවතින්නේද නැත.නමුත් මනස නොමැතිව වෙනත් ධර්ම පවතින්නේද නැත.මනස නිර්මාණය කෙරෙන්නෙ අනෙක් ධර්ම අධාර කරගෙන නොවේ.එනම් මනසද මනස විසින් නිර්මාණය කළ නොපවතින්න්කි.

මේක කියෙව්වාම ගොඩක් ප්‍රශ්න එන බව මම දන්නව මොකද සමහර දේවල් පරස්පර විරෝදී දේවල් වගෙ පේන්නෙ අනේ එහෙම මොනවහරි තියෙනවනම් මට දන්වන්න.

තෙරුවන් සරණයි !!!